Nie daj się zaskoczyć zimie

śnieg

Zima i opady śniegu z reguły zaskakują drogowców bez względu na to, kiedy i w jakiej ilości śnieg się pojawi.

Przed nie lada zimowym wyzwaniem stoją też właściciele i zarządcy nieruchomości, dla których większy opad śniegu, marznący deszcz czy też wahania temperatur i walka z pośniegowym błotem wpisuje się rutynę dnia codziennego, aż do pojawienia się korzystniejszej aury za oknem.
 
Mimo świadomości i wiedzy o ciążących obowiązkach nałożonych przez prawo na Zarządców i Właścicieli nieruchomości, ale też i zasad postępowania wynikających ze zdrowego rozsądku, wystąpienie szkody u osoby trzeciej na skutek niedopełnienia lub nienależytego wypełnienia obowiązków ww. podmiotów jest niemal pewne w tym okresie, ale może być zminimalizowane i ograniczone, jeśli obowiązki te będą wykonywane rzetelnie i starannie. Podjęcie stosownych działań z reguły pozwoli na umożliwienie uwolnienia się od odpowiedzialności lub jej ograniczenia w przypadku skierowanych roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej w związku ze szkodą osobową lub rzeczowych osoby trzeciej.

Jak dbać o porządek na terenie nieruchomości?

Każdy właściciel nieruchomości czy też posesji, musi dbać o czystość i porządek na terenie za który odpowiada. W szczególności, zgodnie z art 61 Prawa Budowlanego ma „zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych działających na obiekt związanych z działaniem sił natury”, w tym wynikających z opadów atmosferycznych. Dodatkowo, Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wskazuje na obowiązki w zakresie uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego.

Kolejną istoną rzeczą jest sprawdzanie dachów i usuwanie nagromadzonego na nim śniegu jak również usuwanie sopli i lodu z budynków. Przeciążenie konstrukcji budynku poprzez zalegający na dachach śnieg, stanowi poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz bezpieczeństwa mienia.

Odśnieżanie budynków powinno być prowadzone regularnie w sposób nie dopuszczający do przekroczenia obciążeń śniegiem i wymaga od Właściciela postępowania zgodnie z zaleceniami projektanta i obowiązującymi normami. Warto pamiętać, iż ciężar objętościowy śniegu zmienia się w czasie nie tylko na skutek opadów, ale i zmian / wahań  temperatury i wilgotności powietrza.

A co z centrami handlowymi?

Centra handlowe, hipermarkety, czy też zwykłe osiedlowe sklepy, muszą mieć na uwadze szczególną dbałość o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie obiektu wobec swoich Klientów jak i personelu, zwłaszcza w okresie zimowym. Problematyczne mogą być natomiast tzw. „ścieżki na skróty” tzn. nie wyodrębnione ciągi komunikacyjne, ale „wydeptane” przez Klientów sklepów przejścia. Wówczas, w przypadku powstania szkody u osoby trzeciej, która ulegnie upadkowi, rozstrzygnięcia co do odpowiedzialności mogą być dyskusyjne, a orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite: raz sądy uznają, że miejsce takie jest zwyczajowo ustalonym ciągiem pieszych i tym samym odpowiada za nie właściciel, w innych przypadkach oddalają roszczenia Poszkodowanych. Jedną z większych „bolączek” właścicieli sklepów są poza odśnieżaniem ciągów komunikacyjnych, chodników i parkingów, newralgiczne miejsca gdzie gromadzi się błoto pośniegowe, czyli wejścia do sklepów. To tu najczęściej dochodzi do upadków  Klientów i w ostatnim czasie mimo np. układania mat antypoślizgowych, które mają niwelować śliskość podłogi, to często one są przyczyną upadków. Podwinięte maty (najczęściej przez innych Klientów), czy też uszkodzone ich brzegi, nierzadką są przyczyną upadku i w konsekwencji dość poważnych obrażeń ciała.

Podsumowując

Prace dotyczące zimowego utrzymania terenu, często są przez Właścicieli zlecane profesjonalnym podmiotom, które zawodowo trudnią się utrzymaniem porządku, odśnieżaniem, posypywaniem piaskiem / solą czy też usuwaniem błota. Należy pamiętać, iż przerzucenie odpowiedzialności w tym zakresie na inny podmiot nie zwalnia Właściciela, czy też Zarządcy, z nadzoru nad realizowanymi pracami i nie zawsze będzie możliwe całkowite uwolnienie się od odpowiedzialności cywilnej w pełnym zakresie.

Dopełnienie wszystkich obowiązków i staranności w zapewnieniu bezpieczeństwa, w przypadku długotrwałych i intensywnych opadów, może być niemożliwe do zrealizowania w pełnym  zakresie. Istotne jest zachowanie się samych Poszkodowanych, którzy również powinni wykazać się szczególną ostrożnością. Doznanie obrażenia ciała, uszczerbku na zdrowiu, czy też uszkodzenie pojazdu, nie stanowi bowiem jednoznacznej przesłanki do stwierdzenia, iż odpowiedzialność za szkodę ponosi Właściciel czy też Zarządca nieruchomości.

Anna Kowalska-Osuch

Operations Manager

T +48 501 605 665 

Powiązane artykuły

Nowe wydanie FOODprint

In the latest edition of GrECo’s Food & Agri client magazine, FOODprint, we place our focus on a key challenge faced by this industry: the impacts of climate change

Czytaj dalej …

Zmiany w prawie budowlanym w pigułce

19 września 2020 r. weszła w życie Ustawa z dnia 13.02.2020 r. o zmianach w prawie budowlanym. Cel zmian to przede wszystkim uproszczenie i przyśpieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego. W lipcu tego roku (Ustawa z dnia 07.07.2022r podpisana w dniu 20.07.2022r) wprowadzone zostały kolejne zmiany, które w głównej mierze dotyczą cyfryzacji procesów budowlanych. Czy powyższe zmiany mogą zatem wpłynąć na konieczność korekty lub negocjowania dodatkowych warunków ubezpieczenia?

Nowe podejście

Podkreślenia wymaga, iż zmiany odnoszą się zarówno do realizacji samej inwestycji, ale także do postępowania poprzedzającego rozpoczęcie prac budowlanych, tj. kwestii związanych z projektowaniem. Zgodnie z nowymi przepisami, projekt budowlany został podzielony na III części: projekt zagospodarowania, projekt architektoniczno-budowlany i projekt techniczny. Wcześniej stanowiły one jednolity dokument.

W celu uzyskania pozwolenia na budowę, inwestor będzie zobligowany do przedłożenia projektu technicznego organowi nadzoru budowlanego, natomiast przy samym składaniu wniosku nie będzie to wymagane. Rolą projektanta będzie zaś odpowiedzialność za zgodność projektu technicznego (pod względem zgodności z przepisami) z projektami zagospodarowania terenu oraz architektoniczno-budowlanym. W aspekcie zawierania ubezpieczeń istotne zatem będzie rozróżnienie zakresu kręgu podmiotów odpowiedzialnych za poszczególne projekty. Natomiast w dalszym ciągu, zgodnie z art. 42 prawa budowlanego, przed rozpoczęciem prac budowlanych inwestor ma obowiązek sporządzić projekt techniczny.
 
Sam projekt techniczny ma obejmować zgodnie z art. 34:

  • projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych,
  • charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków,
  • projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe,
  • w zależności od potrzeb – dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych,
  • inne opracowania projektowe.

Zmiany, zmiany

Nowelizacja wprowadza dodatkowo enumeratywnie wskazane budów, dla których nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia. Jest to analogiczne do wcześniejszego unormowania, jednak pojawiają się pewne detale, na które warto zwrócić uwagę. Przykładowo zwolnione z uzyskania pozwolenia będą tymczasowe obiekty budowlane, niepołączone trwale z gruntem i przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w określonych terminach (nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonej w zgłoszeniu).
 
Wcześniejszy zapis nie wprowadzał ograniczenia czasowego. Pozwolenia na budowę nie wymaga także wykonywanie robót budowlanych polegających m.in. na remoncie i przebudowie obiektów budowlanych (dotychczas wyjątek od tej reguły stanowiły zabytki) oraz remoncie i przebudowie urządzeń budowlanych. Natomiast już prowadzenie prac przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków – wymaga  pozwolenia na budowę. Z kolei roboty budowlane wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymagają jedynie zgłoszenia. Rozszerzony został również katalog prac, które wymagają jedynie tzw. zgłoszenia.
 
Zmianie uległy również przepisy dotyczące możliwości uchylenia pozwolenia na budowę. Dotychczas decyzję o pozwoleniu na budowę można było uchylić w dowolnym czasie. Natomiast po zamianach przepisów od 19.09.2020 r. wprowadzona została zasada, że decyzja o pozwoleniu na budowę nie zostanie unieważniona, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat. Z kolei decyzja o pozwoleniu na użytkowanie nie zostanie unieważniona, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym stała się ostateczna.

Dodatkowo, warto również zwrócić uwagę na zmianę dotyczącą rozszerzenia działalności odnoszącej się do samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Wprowadzony został zapis wskazujący, iż działalność ta odnosi się do: projektowania, sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowania nadzoru autorskiego (wcześniejszy zapis obejmował: projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego). Nadal nie obejmuje natomiast rzeczoznawstwa budowlanego.
W związku z wprowadzeniem nowego podziału projektu budowlanego pojawiła się nowa specjalizacja: techniczno-budowlana. Przy ubezpieczeniu inwestycji warto zwrócić uwagę, czy taki podmiot jest również objęty ochroną.
 
Uporządkowane zostały również kwestie związane z działaniami inwestora i prowadzeniem dziennika budowy (w tym dziennika montażu i rozbiórki) oraz wskazane / doprecyzowane zostały obowiązki inwestora przed rozpoczęciem budowy. Wprowadzono np. zamknięty katalog przypadków, w których inwestor ma obowiązek ustanowić kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.
 
Istotna ważna zmiana, to wprowadzenie od przyszłego roku (27.01.2023r) nowych zapisów w odniesieniu do prowadzenia Dziennika Budowy, który będzie mógł być prowadzony w dotychczasowej papierowej formie jak i elektronicznej. Cyfryzacja pozwoli monitorować i uaktualniać wpisy zdalnie, bez konieczności przybywania na biura budowy jak umożliwi szybkie dostarczenie zapisów z dziennika budowy zainteresowanym stronom, chociażby podczas likwidacji szkód, bez konieczności skanowania tradycyjnych dzienników budowy. Wpisy będą mogły być dokonywane przez uprawnione osoby przez Inwestora

Ubezpieczeniowo

Niewątpliwie przytoczone powyżej zmiany należy mieć na uwadze przy aranżowaniu programu ubezpieczeniowego zarówno w odniesieniu do inwestora, jak i wykonawcy. Istotne z punktu widzenia ubezpieczeniowego są zapisy dotyczące projektowania i samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zwłaszcza w kontekście ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej uczestników procesu budowlanego, w tym odpowiedzialności cywilnej zawodowej.

Zmiany objęły również zapisy dotyczące warunków użytkowania obiektów. Wprowadzono dość istotny zapis dotyczący wymogu wykonania ekspertyzy rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń pożarowych przy każdej zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego.
 
 
Podstawa prawna:

  • Ustawa  z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane,
  • Ustawa z dnia 13.02.20220 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane
  • Ustawa z dnia 07.07.2022 r o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw.

Anna Kowalska-Osuch

Operations Manager

T +48 22 39 33 308