19 września 2020 r. weszła w życie Ustawa z dnia 13.02.2020 r. o zmianach w prawie budowlanym. Cel zmian to przede wszystkim uproszczenie i przyśpieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego. W lipcu tego roku (Ustawa z dnia 07.07.2022r podpisana w dniu 20.07.2022r) wprowadzone zostały kolejne zmiany, które w głównej mierze dotyczą cyfryzacji procesów budowlanych. Czy powyższe zmiany mogą zatem wpłynąć na konieczność korekty lub negocjowania dodatkowych warunków ubezpieczenia?
Nowe podejście
Podkreślenia wymaga, iż zmiany odnoszą się zarówno do realizacji samej inwestycji, ale także do postępowania poprzedzającego rozpoczęcie prac budowlanych, tj. kwestii związanych z projektowaniem. Zgodnie z nowymi przepisami, projekt budowlany został podzielony na III części: projekt zagospodarowania, projekt architektoniczno-budowlany i projekt techniczny. Wcześniej stanowiły one jednolity dokument.
W celu uzyskania pozwolenia na budowę, inwestor będzie zobligowany do przedłożenia projektu technicznego organowi nadzoru budowlanego, natomiast przy samym składaniu wniosku nie będzie to wymagane. Rolą projektanta będzie zaś odpowiedzialność za zgodność projektu technicznego (pod względem zgodności z przepisami) z projektami zagospodarowania terenu oraz architektoniczno-budowlanym. W aspekcie zawierania ubezpieczeń istotne zatem będzie rozróżnienie zakresu kręgu podmiotów odpowiedzialnych za poszczególne projekty. Natomiast w dalszym ciągu, zgodnie z art. 42 prawa budowlanego, przed rozpoczęciem prac budowlanych inwestor ma obowiązek sporządzić projekt techniczny.
Sam projekt techniczny ma obejmować zgodnie z art. 34:
Zmiany, zmiany
Nowelizacja wprowadza dodatkowo enumeratywnie wskazane budów, dla których nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia. Jest to analogiczne do wcześniejszego unormowania, jednak pojawiają się pewne detale, na które warto zwrócić uwagę. Przykładowo zwolnione z uzyskania pozwolenia będą tymczasowe obiekty budowlane, niepołączone trwale z gruntem i przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w określonych terminach (nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonej w zgłoszeniu).
Wcześniejszy zapis nie wprowadzał ograniczenia czasowego. Pozwolenia na budowę nie wymaga także wykonywanie robót budowlanych polegających m.in. na remoncie i przebudowie obiektów budowlanych (dotychczas wyjątek od tej reguły stanowiły zabytki) oraz remoncie i przebudowie urządzeń budowlanych. Natomiast już prowadzenie prac przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków – wymaga pozwolenia na budowę. Z kolei roboty budowlane wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymagają jedynie zgłoszenia. Rozszerzony został również katalog prac, które wymagają jedynie tzw. zgłoszenia.
Zmianie uległy również przepisy dotyczące możliwości uchylenia pozwolenia na budowę. Dotychczas decyzję o pozwoleniu na budowę można było uchylić w dowolnym czasie. Natomiast po zamianach przepisów od 19.09.2020 r. wprowadzona została zasada, że decyzja o pozwoleniu na budowę nie zostanie unieważniona, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat. Z kolei decyzja o pozwoleniu na użytkowanie nie zostanie unieważniona, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym stała się ostateczna.
Dodatkowo, warto również zwrócić uwagę na zmianę dotyczącą rozszerzenia działalności odnoszącej się do samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Wprowadzony został zapis wskazujący, iż działalność ta odnosi się do: projektowania, sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowania nadzoru autorskiego (wcześniejszy zapis obejmował: projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego). Nadal nie obejmuje natomiast rzeczoznawstwa budowlanego.
W związku z wprowadzeniem nowego podziału projektu budowlanego pojawiła się nowa specjalizacja: techniczno-budowlana. Przy ubezpieczeniu inwestycji warto zwrócić uwagę, czy taki podmiot jest również objęty ochroną.
Uporządkowane zostały również kwestie związane z działaniami inwestora i prowadzeniem dziennika budowy (w tym dziennika montażu i rozbiórki) oraz wskazane / doprecyzowane zostały obowiązki inwestora przed rozpoczęciem budowy. Wprowadzono np. zamknięty katalog przypadków, w których inwestor ma obowiązek ustanowić kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.
Istotna ważna zmiana, to wprowadzenie od przyszłego roku (27.01.2023r) nowych zapisów w odniesieniu do prowadzenia Dziennika Budowy, który będzie mógł być prowadzony w dotychczasowej papierowej formie jak i elektronicznej. Cyfryzacja pozwoli monitorować i uaktualniać wpisy zdalnie, bez konieczności przybywania na biura budowy jak umożliwi szybkie dostarczenie zapisów z dziennika budowy zainteresowanym stronom, chociażby podczas likwidacji szkód, bez konieczności skanowania tradycyjnych dzienników budowy. Wpisy będą mogły być dokonywane przez uprawnione osoby przez Inwestora
Ubezpieczeniowo
Niewątpliwie przytoczone powyżej zmiany należy mieć na uwadze przy aranżowaniu programu ubezpieczeniowego zarówno w odniesieniu do inwestora, jak i wykonawcy. Istotne z punktu widzenia ubezpieczeniowego są zapisy dotyczące projektowania i samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zwłaszcza w kontekście ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej uczestników procesu budowlanego, w tym odpowiedzialności cywilnej zawodowej.
Zmiany objęły również zapisy dotyczące warunków użytkowania obiektów. Wprowadzono dość istotny zapis dotyczący wymogu wykonania ekspertyzy rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń pożarowych przy każdej zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego.
Podstawa prawna:

Anna Kowalska-Osuch
Operations Manager
T +48 22 39 33 308