We only use a strictly necessary and functional cookie used by the website to function properly and to display the website’s contents in the language of your choice.

Elektrownie i instalacje fotowoltaiczne

Written by

Posted on

Systemy fotowoltaiczne są jednym z najpopularniejszych odnawialnych źródeł energii na świecie. Podobnie sytuacja wygląda w Polsce, na koniec kwietnia 2021 r. fotowoltaika osiągnęła poziom 4 690 MW mocy zainstalowanej. Zgodnie z prognozami ekspertów przyszłość tego typu instalacji w Polsce rysuje się w jasnych barwach.

Zarówno małe przydomowe instalacje, jak i wieloskalowe projekty przeżywają rozkwit. Fotowoltaika cieszy się ogromnym powodzeniem z kilku podstawowych powodów:

  • Koszty wyprodukowania energii ze źródeł odnawialnych – takich jak wiatr i fotowoltaika – drastycznie się obniżają, tak że są one w stanie konkurować ze źródłami konwencjonalnymi. Ekonomia skali i innowacje już teraz sprawiają, że energia odnawialna staje się najbardziej zrównoważonym rozwiązaniem, nie tylko pod względem środowiskowym, ale również ekonomicznym.
  • Technologia paneli fotowoltaicznych przez lata była dopracowywana. Dzisiaj produkowane panele posiadają bardzo wysoką wydajność i utrzymują ją przez długie lata. Jednocześnie technologia stała się tańsza i bardziej dostępna.
  • Bardzo istotną zachętą do inwestycji w fotowoltaikę są coraz liczniejsze programy dotacji, które są oferowane przez państwo czy też Unię Europejską.
  • Energia fotowoltaiczna nie emituje gazów cieplarnianych, które powodują globalne ocieplenie w procesach wytwarzania energii, co czyni ją najczystszym i najbardziej realnym rozwiązaniem zapobiegającym degradacji środowiska.
  • W porównaniu z konwencjonalnymi źródłami energii, takimi jak węgiel, gaz, ropa naftowa i energia jądrowa, których zasoby są ograniczone, czyste energie są tak samo dostępne jak słońce, z którego pochodzą, i dostosowują się do naturalnych cykli, stąd ich nazwa “odnawialne”. Czyni je to niezbędnym elementem zrównoważonego systemu energetycznego, który pozwala dziś na rozwój bez narażania na ryzyko przyszłych pokoleń.
  • Ponadto, energia fotowoltaiczna jest dostępna praktycznie wszędzie, co przyczynia się do zmniejszenia importu energii oraz do tworzenia dobrobytu i lokalnych miejsc pracy.
  • Z tych powodów produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem energii fotowoltaicznej i jej efektywne wykorzystanie przyczynia się do zrównoważonego rozwoju.

Nie takie zielone

Czy panele słoneczne są naprawdę tak “zielone”? Wpływ paneli słonecznych na środowisko jest szeroko dyskutowany i komentowany. Okazuje się, że energia słoneczna nie jest doskonała.

Produkcja paneli wymaga zużycia większej ilości energii i wykorzystania sprzętu spalającego paliwa kopalne do wydobycia, produkcji i transportu niż oszczędza instalacja w procesie eksploatacji.

Do produkcji ogniw fotowoltaicznych, które przekształcają światło słoneczne w energię elektryczną, używa się toksycznych materiałów i substancji chemicznych. Niektóre słoneczne systemy grzewcze wykorzystują potencjalnie niebezpieczne płyny do przenoszenia ciepła. Wycieki tych materiałów mogą być szkodliwe dla środowiska.

Instalacja fotowoltaiczna może pracować kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Jednak coraz częściej pada pytanie, jaki los czeka panele po zakończeniu eksploatacji. Co się dzieje, gdy panele słoneczne ulegają uszkodzeniu lub są wycofane z eksploatacji? Ile kosztuje i jakie niesie konsekwencje dla środowiska utylizacja czy nawet recykling podzespołów? Fotowoltaika jest stosunkowo młodą dziedziną energetyki, dlatego ten ostatni aspekt będzie miał większe znaczenie dopiero za kilkanaście lat. Rozsądni Inwestorzy powinni jednak myśleć o tym już na etapie planowania inwestycji.

Co się dzieje, gdy panele słoneczne ulegają uszkodzeniu lub są wycofane z eksploatacji? Chociaż recykling paneli słonecznych nie stał się jeszcze poważnym problemem, to w nadchodzących dekadach stanie się nim, ponieważ panele słoneczne będą wymagały wymiany. Obecnie moduły słoneczne mogą być utylizowane wraz z innymi standardowymi odpadami elektronicznymi. Kraje, w których nie ma solidnych systemów utylizacji e-odpadów, są bardziej narażone na problemy związane z recyklingiem.

Podejście ubezpieczycieli

A w jaki sposób ubezpieczyciele postrzegają segment instalacji fotowoltaicznych? W ostatnim czasie podejście rynku ubezpieczeniowego uległo znaczącej zmianie. Ubezpieczyciele mocno zaostrzyli warunki oferowanej ochrony ubezpieczeniowej, jak również podnieśli ceny. Zmiana związana jest z bardzo niskimi poziomami franszyz redukcyjnych, wysoką częstością występowania szkód oraz ekspozycją na szkody naturalne.

Tendencja końca roku 2020 oraz początku roku 2021 pokazuje, że nawet w przypadku wznowienia bezszkodowej polisy jej cena rosła średnio o 12,5%-15%. Dodatkowo duża część rozszerzeń zakresowych, takich jak ryzyko cybernetyczne, terroryzm czy rozszerzenie odpowiedzialności o szkody związane z pracami budowlano-montażowymi znikają z ofert.

Podstawowe ryzyka występujące podczas użytkowania instalacji fotowoltaicznych:

  • zdarzenia naturalne: huragan, gradobicie, piorun, nacisk śniegu, mróz, pożar
  • błędy projektowe i wykonawcze
  • kradzież (w szczególności z instalacji posadowionych w miejscach odludnych – pola) i wandalizm
  • przegryzienie kabli przez gryzonie (w braku izolacji odpornej na przegryzienie)
  • zagrożenia pochodzące z samych instalacji PV, umieszczonych na dachach: porażenie użytkownika prądem ze względu na trwale występujące wysokie napięcia, zatrucia toksycznymi gazami, odrywające się i spadające elementy.

Pozostałe przyczyny uszkodzeń:

  • niewłaściwa liczba lub złe wymiary mocowań przenoszących obciążenia
  • nieuwzględnienie w projekcie obliczeń statycznych budynków, na których montuje się panele
  • promienie UV i cykle termiczne powodujące dostawanie się wilgoci i wody z opadów do uszczelnionych sekcji instalacji
  • awarie przetwornika mocy wskutek zużycia prowadzące do przestojów instalacji (czas życia przetwornika =~czas życia innych komponentów elektronicznych)
  • wadliwa instalacja elektryczna.

Szkody* wyrządzone przez żywioły naturalne: 51% ilościowo i 54% kwotowo powodowane jest przez:

  • przepięcia – pośrednie i bezpośrednie uderzenie pioruna
  • burze
  • ciężar śniegu
  • gradobicie.

Szkody wyrządzone przez pozostałe przyczyny: 49% ilościowo i 46% kwotowo powodowane jest przez:

  • pożar
  • kradzież
  • inne, różnorodne przyczyny.

*dane przygotowane na podstawie doświadczeń szkodowych reasekuratorów z Niemiec.

Artykuł ukazał się w magazynie Spotlight “Wiatr zmian w energetyce” we wrześniu 2021 roku.

Marzena Miszczak

Broker ubezpieczeniowy

T +48 785 091 751