Written by Nadchodzące ryzyka i wyzwania związane z transformacją sektora Food&Agriculture.
Połowa światowego PKB jest związana z naturą – czy to z produkcją żywności, czy z zaopatrzeniem w wodę. Jak możemy zapewnić żywność dla 7,9 miliarda ludzi na świecie, nie nadwyrężając obecnych zasobów planety? To bardzo trudne. Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje, że do 2030 r. głód dotknie 840 milionów ludzi.
Widoczne są również coraz większe zmiany klimatyczne. Intensyfikacja rolnictwa, której efektem jest niezwykle wysoka emisja azotu, jeszcze bardziej zaostrza ten problem. Rolnictwo jest odpowiedzialne za prawie 11% światowej emisji gazów cieplarnianych. Szczególnie niepokojące są emisje podtlenku azotu z nadmiernego nawożenia ziemi. Związek ten jest 300 razy silniejszy niż dwutlenek węgla, potęgując globalne ocieplenie.
Sprostanie wyzwaniu, jakim jest wyżywienie światowej populacji, przy jednoczesnym rozwiązywaniu problemów środowiskowych i zapobieganiu dalszemu globalnemu ociepleniu, jest prawdziwym sprawdzianem. Powstrzymanie globalnego ocieplenia oznacza ograniczenie intensyfikacji rolnictwa. Może to prowadzić do zmniejszenia powierzchni gruntów, wykorzystywanych do celów rolniczych, słabszej ochrony upraw, a w efekcie mniejszej produkcji roślinnej. Jednocześnie skłania do nieszablonowego myślenia w celu znalezienia kompromisu, który mógłby rozstrzygnąć dylemat. Rozwiązaniem mogą być nowe sposoby bardziej wydajnego rolnictwa, produkujące zdrowsze produkty wolne od pestycydów na mniejszych obszarach, które są dobrze chronione przed zagrożeniami produkcyjnymi (szkodniki, choroby, klęski żywiołowe itp.).
Ochrona przyrody
Zielony Ład UE opracowany w 2020 r. to plan działania na rzecz bardziej zrównoważonych gospodarek. Wyznacza nowe cele dla osiągnięcia bardziej ekologicznego rolnictwa w ciągu najbliższych 10 lat poprzez:
Nowe technologie dla globalnych problemów
Rozwój technologii cyfrowych, rolnictwo precyzyjne i wykorzystanie sztucznej inteligencji mogą w pewnym stopniu pomóc ludzkości w produkcji wystarczającej ilości żywności przy jednoczesnym zachowaniu zasobów naturalnych. Na przykład sztuczną inteligencję i nanotechnologię można wykorzystać do poprawy zarówno upraw, jak i wydajności gleby, przy jednoczesnym zachowaniu wartości odżywczych gleby i ochronie jakości środowiska.
Nowe ryzyka transformacji sektora food and agriculture
Jak możemy pomóc rolnikom radzić sobie z kryzysami, jednocześnie zapewniając im uczciwą i wiarygodną podstawę dochodów? W jaki sposób przemysł spożywczy dostosował procesy produkcji i dystrybucji, aby lepiej sprostać wyzwaniom zarówno zmian klimatycznych, jak i nowych regulacji, zmierzających do uczynienia rolnictwa bardziej przyjaznym dla środowiska? Bez wątpienia sektor rolno-spożywczy podlega wielkim zmianom i przeobrażeniom. Jednak te same zmiany niosą ze sobą także nowe zagrożenia. Nadszedł czas, aby myśleć z wyprzedzeniem, aby zidentyfikować te zagrożenia oraz zapobiegać i ograniczać potencjalne straty.
Nowe zasady będą oznaczały większe ryzyko roszczeń wobec zarządzających
Coraz częściej decyzje zarządcze będą kierować się przestrzeganiem nowych zasad, związanych przede wszystkim z koniecznością ochrony środowiska i zdrowia publicznego, czyli zgodnych z unijnym Zielonym Ładem. W rezultacie branża ubezpieczeniowa będzie musiała radzić sobie z potencjalnymi nowymi roszczeniami wobec dyrektorów, urzędników państwowych, udziałowców i innych interesariuszy.
Więcej cyberzagrożeń w sektorze spożywczym i rolniczym
Większe uzależnienie od cyfryzacji oznacza więcej cyberzagrożeń. Na przykład nowoczesna, w pełni zautomatyzowana farma może ucierpieć z powodu przerw w działalności i strat spowodowanych cyberatakami, awariami oprogramowania lub błędami ludzkimi.
Zrównoważony łańcuch dostaw
Zmiana klimatu stwarza nie tylko nowe wyzwania dla rolników i przemysłu spożywczego, ale może również skutkować katastrofalnymi stratami. W związku z tym jak najbardziej zasadne jest planowanie z wyprzedzeniem i rozważenie alternatywnych zasobów i sposobów zapewnienia dostaw, w sytuacji zwiększonych kosztów z powodu dodatkowych wymagań transportowych lub nawet ograniczonej podaży. Nie można też tracić z oczu nowych zagrożeń, związanych z pandemią. Mogą one być znaczne, jak pokazał kryzys Covid-19. Różne sektory biznesu odnotowały poważne zmiany w strukturze popytu, doświadczyły ograniczonej mobilności siły roboczej, mocno ucierpiała kadra w sektorze zdrowia, a terminowość dostaw podstawowych zasobów była wyzwaniem zarówno dla rolników, jak i sektora spożywczego, zaś zapewnienie dostaw żywności wymagało korzystania z różnych kanałów. Wprowadzono nowe wymogi w zakresie bezpieczeństwa biologicznego. Opóźnienia i zakłócenia w usługach transportowych oraz logistycznych przestały być czymś nadzwyczajnym, a koszty międzynarodowego transportu towarowego znacząco wzrosły. Wiele z tych konsekwencji nadal wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstw i ludzi.
Pokrycie utraty zysku w centrum uwagi
Branża ubezpieczeniowa będzie w coraz większym stopniu koncentrować się na produktach związanych z przerwami w działalności.
Obecnie ubezpieczyciele żywego inwentarza wybierają raczej ubezpieczenie utraty zysku brutto niż ubezpieczenie wartości zwierząt. Jednocześnie każdy hektar ziemi będzie miał wyższą wartość – obarczony ryzykiem związanym z redukcją powierzchni gruntów, wzrostem kapitałochłonności przemysłu i jego cyfryzacją.
Przejście z rolnictwa konwencjonalnego na ekologiczne pomimo wyższego ryzyka produkcyjnego
Zrównoważone plony rolnictwa ekologicznego są nadal trudne do uzyskania. Historycznie, konwencjonalne rolnictwo zapewniało lepszą ochronę plonów przed niekorzystnymi warunkami. Szybka transformacja wielu obszarów z rolnictwa konwencjonalnego w rolnictwo ekologiczne wiąże się zatem z dodatkowym ryzykiem związanym z wydajnością plonów. Należy je wziąć pod uwagę i odpowiednio postępować.
Modyfikacja zasobów rolnych i nowe metody uprawy prowadzą do nowych zagrożeń
W odpowiedzi na rosnącą potrzebę walki z głodem i ratowania planety powstaną nowe odmiany upraw, inne chemikalia i nawozy. Wszelkie nowe modyfikacje wiążą się z nierozpoznanymi jeszcze czynnikami ryzyka, a zatem mogą prowadzić do dodatkowych roszczeń i kosztów wycofania produktu. Szczególne obawy i wątpliwości pojawiają się w zakresie wpływu organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) na ludzi.
Kilka zdarzeń rzuciło cień na bezpieczeństwo GMO i – co ważne – również na możliwość kontroli rozprzestrzeniania się tych organizmów w sieciach produkcji i dystrybucji żywności, nie mówiąc już o środowisku zewnętrznym.
Zwiększone ryzyko z powodu braku wody
Woda, najcenniejszy zasób świata, odgrywa kluczową rolę w rozwiązywaniu problemów rolniczych. Jest jednym z głównych czynników w rozmieszczaniu urządzeń nawadniających, ponieważ z powodu pustynnienia coraz więcej terenów wymaga nawadniania. Niestety, wiele naturalnych źródeł wody również stało się niezdatnych do użytku ze względu na niski poziom wód i wyschnięcie, zanieczyszczenie lub obie te przyczyny jednocześnie.
PPP w ubezpieczeniach rolnych zyska na znaczeniu
Wzmocnienie partnerstw publiczno-prywatnych poprzez wprowadzenie nowych produktów ubezpieczeń rolnych w celu lepszej ochrony rolników przed zagrożeniami katastroficznymi, takimi jak susza i choroby epizootyczne, znacznie przyczyni się do poprawy stabilności finansowej sektora rolnego. Rządy staną przed wyzwaniem znalezienia sposobów na zachęcenie rolników do kupowania szerszej ochrony. Może pojawić się konieczność wprowadzenia obowiązkowego podstawowego ubezpieczenia produkcji, uzależnienia polis ubezpieczeniowych od wsparcia rządowego, opracowania innych środków zapobiegających ryzyku utraty plonów i zwierząt oraz pomocy rolnikom w ustaleniu skutecznych mechanizmów ograniczania strat.
Specjalizacja ubezpieczeniowa będzie się pogłębiać
Sektor ubezpieczeń przechodzi duże zmiany. Już teraz doświadczamy postępującej cyfryzacji, rozwoju prostych i gotowych rozwiązań, a także sztucznej inteligencji, która docelowo zautomatyzuje komunikację między klientem a ubezpieczycielem. Sektor rolno-spożywczy będzie jednak nadal wymagał wysoce profesjonalnego doradztwa od ekspertów ubezpieczeniowych, którzy rozumieją branżę, mówią wspólnym językiem i potrafią opracować i dostosować właściwe rozwiązania.
W odpowiedzi na rosnący wpływ zmian klimatycznych, rozprzestrzenianie się chorób epizootycznych i nowy wpływ zagrożeń pandemicznych na ludzi, GrECo Holding wdrożył ofertę nowych programów zarządzania ryzykiem dla klientów działających w sektorze rolno-spożywczym
Artykuł ukazał się w magazynie Spotlight “Grunt to zarządzanie ryzykiem” w lutym 2022 roku.
Maksym Shylov
Group Practice Leader
Food & Agriculture
T +48 22 39 33 211