Firmy mogą paść ofiarą przestępstw z różnych powodów, zarówno w wyniku nieuczciwych działań pracowników, jak i ze strony osób trzecich. Ubezpieczenie od skutków nielojalności pracownika (crime insurance) zapewnia ochronę w przypadku zdarzeń, które nie są objęte większością polis ubezpieczenia mienia lub odpowiedzialności cywilnej.
Klauzula 1 – Nielojalność pracownika
Klauzula ta ma na celu ochronę firmy przed nieuczciwymi i bezprawnymi działaniami pracowników. Jest to główna przyczyna wszystkich przestępstw popełnianych przeciwko firmom na całym świecie. Klauzula jest bardzo szeroka i obejmuje prawie każde przestępstwo popełnione przez pracownika samodzielnie lub przy współudziale innych (zarówno z innymi pracownikami jak i osobami trzecimi, np. gangami przestępczymi), które powoduje szkody dla firmy.
Klauzule 2 i 3 – Pomieszczenia i transport
Jest to ubezpieczenie mienia i środków obrotowych w siedzibie firmy oraz w trakcie przewozu, które obejmuje włamania i napady z bronią w ręku dokonane przez osoby trzecie. Ubezpieczenie obejmuje każde mienie firmy od maszyn, przez zapasy, produkty gotowe, po gotówkę, a jego zaletą jest to, że chroni także przedmioty wartościowe i gotówkę w transporcie. Chociaż nie oferuje tak szerokiego pokrycia jak polisa cargo, może zapewnić warunkową ochronę w przypadku, gdy poszkodowana zostanie osoba trzecia, a jej ubezpieczenie nie zadziała.
Klauzule 4-6 – Fałszerstwa i podróbki
Klauzule te odnoszą się do fałszowania dokumentów, które mają istotną wartość i na podstawie których klient dokonuje rozliczeń lub wypłat gotówkowych.
Klauzula 7 – szkody powstałe na skutek jednej z powyższych klauzul
Jeżeli wskutek kradzieży lub rabunku powstała także szkoda w mieniu, może ona zostać objęta odszkodowaniem. Typowym przykładem jest zniszczenie sejfu lub innych zabezpieczeń fizycznych, np. krat, podczas kradzieży.
Dodatkowe rozszerzenie dotyczące przestępczości cybernetycznej i telefonicznej
Ubezpieczenie to obejmuje szkody wyrządzone firmie w wyniku użycia komputera lub telefonu i może mieć bardzo szeroki zakres. Warunkiem ochrony jest dokonanie rabunku lub kradzieży z użyciem komputera, nie mamy tu zatem do czynienia z włamaniem ani przemocą fizyczną. Tego typu szkody są coraz powszechniejsze, ponieważ kary za aresztowanie są mniej dotkliwe, a ponadto przestępstwa są najczęściej popełniane na odległość, więc prawdopodobieństwo złapania jest mniejsze.
Opis skradzionego przedmiotu
W większości firm ryzyko związane z zachowaniem pracowników ma szczególne znaczenie a powyżej wymieniono niektóre z jego przyczyn. W sektorze rolniczo-spożywczym problem ten potęguje fakt, że kradzione towary, są najczęściej przedmiotem handlu na całym świecie. Istnieje prosta metoda ustalania atrakcyjności produktów, a żywność na ogół w wysokim stopniu spełnia wszystkie te definicje.
Przyglądając się danemu towarowi, musimy wziąć pod uwagę trzy aspekty. Jeśli odpowiedź na wszystkie trzy pytania jest twierdząca, jest to przedmiot obarczony wysokim ryzykiem:
W branży drobiarskiej na przykład możemy zaobserwować następujące cechy:
Jak widzimy, produkty rolne są naprawdę zagrożone. Pracownicy współpracujący z grupami zewnętrznymi mogą bardzo szybko spowodować duże straty w przedsiębiorstwie. W sektorze rolniczym na całym świecie odnotowano wiele strat, zazwyczaj właśnie w podstawowych produktach żywnościowych, takich jak mleko, mięso, chleb i zboża, a nie w produktach gotowych.
Typowe szkody wyrządzone przez pracowników sektora rolno-spożywczego
Problemy z uzależnieniami
Osoby te początkowo nie chcą być oszustami, ale ich problemy szybko narastają. Zwykle zmagają się z uzależnieniem od narkotyków, alkoholu lub hazardu i “pożyczają” pieniądze, zawsze z zamiarem ich zwrotu. Z czasem takie zachowanie wymyka się spod kontroli i potrzebują coraz więcej pieniędzy, aby rozwiązać swoje problemy, aż w końcu zdają sobie sprawę, że nie są w stanie tego zrobić i uciekają. Nawet jeśli straty nie są największe, to wysokie kwoty sięgające 1 mln EUR nie należą do rzadkości, choć bardziej powszechne są kwoty rzędu setek tysięcy.
Szantaż
Pracownik zostaje przyłapany w kompromitującej sytuacji, o czym dowiadują się przestępcy. Zmuszają go wtedy do wykonywania określonych zadań w celu uzyskania dostępu do pracodawcy (elektronicznie lub fizycznie) lub wręcz zmuszają do dokonania kradzieży. Może to dotyczyć każdego pracownika firmy, a szkody mogą sięgać od około 50 000 EUR za zwykłe wyjęcie gotówki z sejfu do milionów EUR za umożliwienie dostępu do systemów komputerowych. Stosowane są tu proste metody, takie jak nadanie dostępu w celu wyłudzenia pieniędzy od pracowników, którzy posiadają hasła do płatności itp.
Oszustwa związane z fakturami
Pracownik mający kontrolę nad zamówieniami lub umowami umawia się z dostawcą w celu wystawienia zawyżonych faktur. Zazwyczaj dzielą się różnicą między ceną “rzeczywistą” a podaną. Skutkiem tego jest świadczenie usług gorszej jakości albo o zawyżonej cenie przy zachowaniu rozsądnej jakości. Może to szybko doprowadzić do powstania wysokich strat. Jeżeli pracownikowi pozostawiono pewien stopień autonomii w tym zakresie, może być kłopot z wykryciem procederu, ponieważ często otrzymuje on fikcyjne oferty, aby ukryć oszustwo.
Oszustwa związane z dostawami
Często idzie to w parze z wymuszeniami lub ogólną korupcją. Gang znajduje wśród pracowników wspólnika, który ma dostęp do magazynów lub innych pomieszczeń magazynowych i nakłania go do pomocy w realizacji swoich planów. Można tego dokonać poprzez udział w zyskach (nielegalne korzyści finansowe) lub szantaż. W obu przypadkach pracownik uzyskuje dostęp poprzez sfałszowanie dokumentów lub samodzielne otwarcie drzwi. W ten sposób mogą zostać skradzione całe ciężarówki z towarami, a poniesione straty mogą być ogromne.
Stratę stwierdza się dopiero wtedy, gdy towar nie zostanie zapłacony, co może nastąpić nawet po pewnym czasie. Zabezpieczenie się przed tym może być trudne, ponieważ dokumenty dopuszczające towar do obrotu są oficjalne i mało prawdopodobne, że zostaną zakwestionowane podczas wywozu.
Oszustwa księgowe
Proste oszustwo dotyczące przelewów pieniężnych, płatności i ogólnych rachunków klienta. Żadnego wyrafinowania, tylko ewidentna kradzież.
Inżynieria społeczna / Fałszywi prezesi
Są to właściwie dwa różne oszustwa, ale opierają się na tej samej metodzie. Oba bazują na zaufaniu, zarówno tym budowanym od dłuższego czasu, jak i tym zdobytym za pośrednictwem sieci.
Podsumowanie
Jak widać na podstawie opisanych powyżej przypadków, straty finansowe spowodowane nielojalnością pracownika lub działaniem osób trzecich mogą spowodować dużą szkodę w bilansie firmy także z branży rolno-spożywczej. Z drugiej strony, należy pamiętać, że takie straty nie są objęte standardowym ubezpieczeniem od szkód majątkowych/przerw w działalności. Wszystkim zagrożonym zaleca się wykupienie dodatkowego ubezpieczenia od skutków przestępstw (Crime insurance).

Maksym Shylov
Group Practice Leader ood & Agriculture
T +48 785 090 686