Written by Rok temu kontenerowiec MS Ever Given osiadł na mieliźnie w Kanale Sueskim. Spowodowane wypadkiem opóźnienia w dostawach są odczuwalne do dziś – a przy tym wstrząsają rynkiem ubezpieczeniowym.
23 marca 2021 r. świat obiegło zdjęcie: uwięziony na mieliźnie ogromny frachtowiec MS Ever Given – o długości prawie 400 metrów i szerokości 60 metrów, zaliczany do największych kontenerowców na świecie – leży w poprzek Kanału Sueskiego, blokując jeden z najważniejszych szlaków handlowych. Przed wejściem do kanału utknęły wypełnione po brzegi statki towarowe, które musiały czekać 7 dni na dalszą żeglugę.
Wypadek w Kanale Sueskim ma daleko idące konsekwencje dla łańcuchów dostaw. Poszkodowane są nie tylko wszystkie firmy, których towary znajdowały się w 18 tysiącach kontenerów statku Ever Given, ale także te, których towary były transportowane przez 400 statków towarowych, a te z powodu zatoru dotarły do celu ze znacznym opóźnieniem. Ma to oczywiście znaczenie również dla ubezpieczycieli obejmujących ochroną tenże transport.
Transport z wysokim ryzykiem
Na ruchliwym szlaku morskim między Azją a Europą statki towarowe są zwykle załadowane do maksimum, co stwarza zagrożenie dla załogi i ładunku, zwłaszcza przy złej pogodzie. Na przykład boczny wiatr może spowodować, że bardzo duże kontenerowce, takie jak Ever Given, osiądą na mieliźnie na wąskim szlaku wodnym. Stale rosnące rozmiary statków towarowych również zwiększają ryzyko i utrudniają działania ratownicze w razie wypadku.
Bałagan w łańcuchach dostaw
Jeszcze przed blokadą Kanału Sueskiego istniały gałęzie przemysłu borykające się z brakami w zaopatrzeniu. Incydenty takie jak ten są kroplą przepełniającą czarę: dochodzi do drastycznych przerw w łańcuchu dostaw, a nawet przestojów w produkcji. A przynajmniej do opóźnień. W Europie skutki katastrofy w Kanale Sueskim szczególnie dotknęły przemysł motoryzacyjny, chemiczny i farmaceutyczny, a także duże sklepy dyskontowe, które sprowadzają swoje towary z Azji.
Ubezpieczenie transportowe i jego limity
W ramach klasycznego ubezpieczenia transportu towarów można w szerokim zakresie ubezpieczyć zarówno szkody, jak i dodatkowe koszty poniesione w związku z towarami znajdującymi się bezpośrednio na danym środku transportu. Obejmuje to również tzw. awarię wspólną (general average), która ma miejsce wtedy, gdy kapitan, w celu ratowania statku przed bezpośrednim i powszechnym niebezpieczeństwem, zarządza poniesienie nadzwyczajnych wydatków, takich jak wyrzucanie towarów do morza, zalanie ładowni w przypadku pożaru lub prace holownicze i pogłębiarskie, jak w przypadku statku Ever Given.
Szczególnie w przypadku awarii, opcja „awaria wspólna” umożliwia wydanie towarów znajdujących się na uszko-dzonym statku. Ci, którzy nie są ubezpieczeni, muszą płacić sami, co stanowi niemałe ryzyko kosztowe.
W przypadku Ever Given pierwotni ubezpieczyciele i reasekuratorzy wypłacili odszkodowania w wysokości kilkuset milionów USD.
W przypadku towarów na statkach, na które opóźnienie czasowe ma jedynie pośredni wpływ, sytuacja jest inna. Samo opóźnienie rejsu nie powoduje powstania roszczenia w przypadku konwencjonalnego ubezpieczenia transportowego. To oferuje nowe parametryczne ubezpieczenie TDI.
Parametryczne ubezpieczenie na wypadek zakłóceń w handlu
W celu zapewnienia rozwiązań dla ryzyka pośredniego, takiego jak opóźnienia w podróży, na rynku londyńskim opracowano ubezpieczenie na wypadek zakłóceń w handlu (TDI). W przeciwieństwie do tradycyjnego ubezpieczenia przerw w działalności, to rozwiązanie parametryczne obejmuje koszty, wydatki i utracone zyski wynikające ze zdarzeń, które nie powodują szkód fizycznych.
Aby pozostać przy konkretnym przypadku katastrofy morskiej, można jako kryterium uruchomienia ochrony wybrać blokadę dróg wodnych. W przypadku zajścia zdarzenia objętego ubezpieczeniem nastąpi wypłata
uzgodnionego limitu (pomniejszonego o przyjęty udział własny). Straty spowodowane opóźnieniem lub niedostarczeniem towarów mogą zatem również zostać pokryte.
Ubezpieczenie TDI sprawdza się przy scenariuszu poważnych szkód i można je dostosować do indywidualnych potrzeb. Można również rozszerzyć ochronę, na przykład o pokrycie utraty zysków, kar umownych, odszkodowań lub innych kosztów i wydatków. W ten sposób ubezpieczenie zapewnia kompleksowe rozwiązanie problemu złożonego ryzyka, które staje się coraz większe ze względu na globalny rozwój.
Artykuł został opublikowany w austriackim wydaniu magazynu Spotlight, skupiającego się na zagadnieniach związanych z łańcuchem dostaw. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o tym, jak możesz chronić swoją firmę przed zmianami i nieprzewidywalnymi zakłóceniami w łańcuchu dostaw, zajrzyj do tej publikacji.
Herbert Mayerhofer
Competence Center Manager Transport
T +43 664 440 28 71